Το χωριό της Θεσσαλίας που «κρύβει» ιστορικές εκπλήξεις

Κοντά στο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου και το άλσος με τις Βελανιδιές, στη θέση «Χελωνόκαστρο» ανακαλύφθηκε η αρχαία τειχισμένη πόλη της «Όρθης» και σε μικρή απόσταση, ένα ελληνιστικό ιερό. Ο οικισμός, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, πρέπει να ιδρύθηκε στους κλασικούς χρόνους. Είχε μακρά περίοδο ζωής που φθάνει μέχρι και τα Ρωμαϊκά χρόνια.

Απέχει 23 χιλιόμετρα από την πόλη της Καρδίτσας. Το χωριό είναι χτισμένο κάτω από την σκέπη του «Κατάχλωρου» και είναι γεμάτο από πλατάνια και κέδρα. Δίπλα από το χωριό ρέει ο ποταμός Ονόχωνος ή Σοφαδίτης, από τις πηγές του οποίου δημιουργήθηκε η Λίμνη Σμοκόβου, ζωοδότης της περιοχής αλλά και όλης της διαδρομής του στη Θεσσαλία, μέχρι να βρει τον Πηνειό.

Ο Κέδρος πρώτα ονομαζόταν Καλαμπρέζι και Χαλαμπρέζι. Καλαμπρέζι, γιατί ο πρώτος οικισμός με το κάστρο στο βουνό Κολοκριά χτίστηκε από Φράγκους κατακτητές που κατάγονταν από την Καλαβρία της Ιταλίας. Με την πάροδο του χρόνου, το «Κ» έγινε «Χ». Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή ονομαζόταν Χαλαμπρέζι διότι σε κάποιον πόλεμο επί τουρκοκρατίας, αποφάσισαν να γράψουν τα ονόματα των κατοίκων αλλά χάλασε ο στυλός (μπρέζι). Τελικά, πήρε την ονομασία «Κέδρος» από τα ομώνυμα αειθαλή  δέντρα του βουνού που δεσπόζει πάνω από το χωριό, τον Κατάχλωρο.

Ο ερευνητής τοπικής ιστορίας-λαογραφίας, κ. Γιάννης Γιαννόπουλος αναφέρει τα εξής: «Οι Τούρκοι στην απογραφή του 1454-1455, αναγράφουν το χωριό ως Χαλαμπράζι. Η Κ. Ιμαλψίχ Φατίχ από την Τουρκία έκανε την απογραφή: ελληνικές οικογένειες 3, τούρκικες οικογένειες 19, Τούρκοι κληρικοί 3 και χήρες 2. Ο Άγγλος μηχανικός που έκανε την αποτύπωση του χάρτη αναγράφει το χωριό ως Χαλαμιρόζ. Επίσης, το μοναστήρι της Λικοσάδας το αναγράφει με το ίδιο όνομα, Χαλαμιρόζ.

Ο Κέδρος επιφυλάσσει πολλές ευχάριστες εκπλήξεις στον επισκέπτη διότι οι κάτοικοί του φρόντισαν να διασώσουν και να διατηρήσουν σε άριστη κατάσταση σημαντικά ιστορικά μνημεία της περιοχής και του Νομού Καρδίτσας.

Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

Ένα από αυτά που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι ο Ιερός Ναός του Αγίου Αθανασίου που βρίσκεται πάνω σε έναν μικρό λόφο στις παρυφές του Κέδρου.

Στις 18 Ιανουαρίου, ημέρα γιορτής του Αγίου Αθανασίου τελείται Θεία Λειτουργία, όπως και την τελευταία Κυριακή κάθε μήνα. Η Εκκλησία ιδρύθηκε το 1777 και είναι η αρχαιότερη στην περιοχή. Μέσα στον Ιερό Ναό φυλάσσονται τα οστά του Αγίου, ενώ μια εικόνα του βρίσκεται πάνω από την κεντρική είσοδο.

Όπως δήλωσε στο KarditsaLive.Net ο πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας κ. Νίκος Μανούκας ο Ι.Ν. του Αγίου Αθανασίου Κέδρου έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού με την Υπουργική Απόφαση ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ32/10519/265/12-4-2000 – ΦΕΚ 593/Β/4-5-2000 η οποία αναφέρει τα εξής: «Χαρακτηρίζουμε τον Ι. Ναό Αγίου Αθανασίου κοινότητας Κέδρου Ν. Καρδίτσας ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με περιβάλλοντα χώρο 150 μ. γύρω του. Πρόκειται για μεγάλη τρίκλιτη βασιλική με ισοπλατή νάρθηκα στη δυτική πλευρά. Στην ανατολική πλευρά φέρει απλή ημικυκλική κόγχη, στην εξωτερική πλευρά της οποίας ανοίγονται επτά τυφλά αψιδώματα. Σε λιθανάγλυφη πλάκα η οποία έχει εντοιχισθεί στην ανατολική πλευρά πάνω από την κόγχη αναγράφεται το έτος ανέγερσης του ναού, 1777. Ο Ιερός Ναός ανήκει στα λίγα μνημεία του τέλους του 18ου αρχών 19ου αι. της Νοτιοδυτικής περιοχής του Ν. Καρδίτσας (ΚΝ 5351/1932, άρθρο 52)».

Ο κ. Μανούκας εξέφρασε την ελπίδα ο Ιερός Ναός του Αγίου Αθανασίου να αξιοποιηθεί σύντομα δεδομένου ότι είναι από τα λίγα άριστα συντηρημένα θρησκευτικά μνημεία του Νομού μας.

ΤΟ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Το 1979 μία ομάδα Κεδριωτών που κατοικούσε στην Αθήνα αποφάσισε να συστήσει πολιτιστικό σύλλογο με σκοπό τη συνένωση των απανταχού Κεδριωτών, την ανάδειξη και επίλυση των τοπικών προβλημάτων και για την υλοποίηση πρωτοβουλιών προς όφελος της περιοχής.

Από τότε μέχρι σήμερα ο Εκπολιτιστικός και Εξωραϊστικός Σύλλογος «Ο Κέδρος» όπως χαρακτηριστικά ονομάζεται, δραστηριοποιείται τόσο στην Αθήνα όσο και στο χωριό με πολιτιστικές εκδηλώσεις αλλά και με δράσεις, έχοντας πάντα ως γνώμονα το συμφέρον του χωριού ενώ από το 1981 εκδίδει αδιάλειπτα τοπική εφημερίδα με τίτλο της «Ο ΚΕΔΡΙΩΤΗΣ», η οποία αποτελεί τον συνδετικό κρίκο των απανταχού Κεδριωτών των Ελλάδας και του εξωτερικού.

Κόσμημα του χωριού αποτελεί το Λαογραφικό Μουσείο το οποίο ιδρύθηκε από το σύλλογο και λειτουργεί από το 2013.

Το KarditsaLive.Net ξεναγήθηκε στους χώρους του Μουσείου από την υπεύθυνη κ. Λίτσα Πολύζου η οποία μας έδειξε όλα τα σπάνια αντικείμενα της καθημερινότητας που πλαισιώνουν την έκθεση και τα οποία χρησιμοποιούσαν παλιότερα οι κάτοικοι του χωριού αλλά και γενικότερα της Καρδιτσιώτικης υπαίθρου.

Ο λόγος για γεωργικά εργαλεία, παραδοσιακές τοπικές φορεσιές, εργαλεία αγροτικών εργασιών, υφαντά και ένα πλούσιο φωτογραφικό υλικό που αναδεικνύουν όχι μόνο τον λαϊκό πολιτισμό των Κεδριωτών αλλά και την ιστορία του χωριού.

Επιπλέον, στο Λαογραφικό Μουσείο του Συλλόγου λειτουργεί και πλούσια δανειστική Βιβλιοθήκη.

Μοναδικά επίσης στην περιοχή είναι η αρχαιολογική αποθήκη του Μουσείου με ευρήματα από ανασκαφές (προσβάσιμη στο κοινό) και ο παλιός νερόμυλος στις όχθες του Ονόχωνου.

ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΤΕΛΕΦΕΡΙΚ

Νότια του Κέδρου, στον δρόμο Καρδίτσας – Σμοκόβου, δίπλα στις όχθες του ποταμού Ονόχωνου βρίσκεται το παλιό τελεφερίκ. Αν περάσει κανείς ταξιδιώτης δίπλα του, η σταματήσει εκεί για λίγη ξεκούραση (αν δεν γνωρίζει) αποκλείεται να σκεφτεί ότι στέκεται σε ένα μέρος που πριν από πολλά χρόνια αποτελούσε στρατηγικό σημείο για τον ελληνικό στρατό. Ότι έπαιζε κομβικό ρόλο στην υποστήριξή του με απολύτως αναγκαία εφόδια. Αυτό το τελεφερίκ, το οποίο βρίσκεται κοντά στη γέφυρα στα νότια του χωριού, χρησιμοποιούνταν για να περνάει ο στρατός τα εφόδια πάνω από τον ποταμό Ονόχωνο. Σήμερα βέβαια δε χρησιμοποιείται, ωστόσο σώζεται αυτούσιο και υποδηλώνει την ιδιαίτερη ιστορική σημασία της περιοχής για το Νομό Καρδίτσας, καθώς τέτοιους παλιούς μηχανισμούς είναι πολύ σπάνιο να συναντήσεις στην ύπαιθρο.

Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΜΑΧΗ ΤΟΥ Κ-ΧΑΛΑΒΡΕΖΙΟΥ (1878)

Το χωριό «κρύβει» ακόμη στα σπλάχνα της πολύ ενδιαφέρουσας ιστορίας του μια άγνωστη στους περισσότερους Καρδιτσιώτες, αλλά πολύ σημαντική μάχη για τη μετέπειτα απελευθέρωση της Θεσσαλίας.

Πρόκειται για τη μάχη του Κ-Χαλαμπρεζίου που έγινε το 1878, όπου επαναστάτες Έλληνες νίκησαν τους Τούρκους.

Ο συντοπίτης ερευνητής της τοπικής ιστορίας και Λαογραφίας κ. Γιάννης Γιαννόπουλος έχει κάνει άριστη δουλειά στην συγκέντρωση στοιχείων γι’ αυτήν την αναμέτρηση, τα οποία δεν έχουν δει το φως της δημοσιότητας στο Νομό Καρδίτσας. Το KarditsaLive.Net τα εξασφάλισε από τον τοπικό ερευνητή με την συμβολή και του προέδρου της Τ.Κ. Κέδρου κ. Μανούκα και σας τα παρουσιάζουμε σήμερα:

Μεταφερόμενοι λοιπόν στο χρόνο κατά τον οποίο εκτυλίσσεται το γεγονός, πρέπει να πούμε ότι η Θεσσαλία είναι ακόμη υπό τουρκική κατοχή καθώς απελευθερώθηκε το 1881, δηλαδή 60 χρόνια μετά την Ελληνική Επανάσταση του 1821.

Να σημειωθεί ότι η πρώτη εισβολή των Τούρκων στη Θεσσαλία έγινε το 1376 και στη συνέχεια έμεινε σκλαβωμένη σε αυτούς περί τα 500 χρόνια.

Σε ότι αφορά τη μάχη του Χαλαμπρεζίου-Κέδρου, ο κ. Γιαννόπουλος αναφέρει:

«Το κάτω χωριό δεν υπήρχε, υπήρχαν λιγοστά σπίτια στο πάνω χωριό, η δε κοίτη του ποταμού Ονόχωνου ήταν τεράστια και με πολύ νερό, που το χειμώνα πλημμύριζε. Στο βιβλίο του Μιλτιάδη Σεϊζάνη με τίτλο «Η επανάσταση του 1878 σε ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, ΗΠΕΙΡΟ και ΘΕΣΣΑΛΙΑ» διαβάζουμε:

Η τότε Ελληνική Κυβέρνηση Κουμουνδούρου αποφάσισε χωρίς να κηρύξει τον πόλεμο εναντίον της Τουρκίας, ο Ελληνικός Στρατός να αρχίσει τις πολεμικές εχθροπραξίες στην επαρχία Δομοκού, για την απελευθέρωση της Θεσσαλίας καθώς και την ανάκληση της απόφασης, και πληροφορίες για τη μάχη Χαλαμπρεζίου – Κέδρου. Επίσης πληροφορίες έχουμε και από την εφημερίδα «ΕΥΒΟΙΑ» της Χαλκίδας με συντάκτη τον Γεώργιο Ν. Φιλάρετο. Θα αναφερθώ σε λίγες πολεμικές συγκρούσεις που έγιναν πριν τη μάχη Χαλαμπρεζίου, για να πάρετε μια εικόνα.

Στις 21 Ιανουαρίου έγινε η έξοδος του Ελληνικού Στρατού από τη Λαμία και με τις νικηφόρες μάχες εναντίον των Τούρκων, αφού είχαν εξουδετερώσει τα συνοριακά φυλάκια και τις διάφορες φρουρές της επαρχίας Δομοκού, έφθασαν στην κωμόπολη Δομοκό. Εκεί που όλα ήταν έτοιμα για την κατάληψη του φρουρίου Δομοκού, στις 26 με 27 του ιδίου μηνός, η κυβέρνηση διέκοψε τις εχθροπραξίες και διέταξε την επιστροφή του Ελληνικού Στρατού στη Λαμία. Με την ανάκληση της απόφασης, πολλοί υπαξιωματικοί και στρατιώτες αρνήθηκαν την επιστροφή τους στη Λαμία, επαναστάτησαν και δεν υπάκουσαν στις διαταγές των ανωτέρων τους. Μαζί με τους 170 ήταν και ο Επιλοχίας Δημήτριος Τερτίπης που τον όρισαν αρχηγό τους και αυτό ονομάστηκε σώμα των υπαξιωματικών.

Όλους αυτούς που δεν υπάκουσαν η Κυβέρνηση τους κήρυξε λιποτάκτες από το Στράτευμα. Μετά από μικροσυμπλοκές που έκαναν με Τούρκους στα χωριά της επαρχίας Δομοκού, το σώμα των υπαξιωματικών κινήθηκε προς την επαρχία Αγράφων και στις 5 Φεβρουαρίου συναντήθηκαν στην Δρανίστα

– Κτιμένη με το σώμα του Δ. Σούτσου, που ήταν υπό την διοίκηση του Ισχόμαχου. Να δούμε την επαρχία Αγράφων και την οργάνωση των επαναστατικών σωμάτων. Τις πολεμικές επιχειρήσεις τις είχε αναλάβει ο Κων/νος Ισχόμαχος, Λοχαγός του Πυροβολικού, ο οποίος είχε μαζί του τον Γ. Φιλάρετο, δημοσιογράφο και Ι. Ιγγλέση, με βοηθούς επιμελητηρίου τον γηραιό Θεσσαλό Φαρμακίδη κ. Χ. Βαμβακά. Τα επαναστατικά σώματα των Αγράφων ήταν από την βορειοδυτική Φθιώτιδα και την περιοχή Φουρνά Ευρυτανίας. Την ίδια ημέρα που άρχισε ο Ελληνικός Στρατός τις εχθροπραξίες, άρχισαν και τα σώματα των Αγράφων τα οποία αποτελούνταν από άνδρες των προαναφερόμενων περιοχών. Αυτά ήταν:

– Ο Ν. Κοντογιάννης, Δήμαρχος Σπερχιάδας με 250-300 άνδρες.

– Οι αδελφοί Κων/νος και Δημήτριος Ζουλούμης, ο δεύτερος ήταν δικηγόρος.

– Ο Γ. Γαλής, Δήμαρχος Κτημενίων και Ι. Γρανίτσας, με αποσπασματάρχη τον Ελευθ. Δασκαλάκη με 200-250 άνδρες.

– Ο Ι. Καλαμαράς με 200 άνδρες, ο Ι. Ζισμάνης με 80 άνδρες, ο Θ. Λάζος με 50-70 άνδρες, ο Ε. Ραχιώτης με 20-25 άνδρες, ο Η. Ρούκας, Λοχαγός Πεζικού Βουλευτής Λοκρίδας, ο Κ. Χριστοδουλιάς, Χαρπής και ο οπλαρχηγός των Γρεβενών Θεόδωρος Ζιάκας, ηλικίας 80 ετών.

Από τους τοπικούς που οργάνωναν σώματα ήταν:

Ο Κων/νος Τσάπαλος από το Σμόκοβο με αποσπασματάρχες τον αδερφό του Δημήτριο και τον Μ. Αναγνωστόπουλο από την Ρεντίνα και οι φοιτητές Φ. Τσαπαλίδης από Σμόκοβο, οι αδελφοί Ξενοφών και Αιμίλιος Τσαμαγκίδης από την Ρεντίνα και Β. Δημητρακόπουλος.

Στις 19 Ιανουαρίου εκδίωξαν την τουρκική φρουρά από το Σμόκοβο.

Στις 23 Ιανουαρίου συνθηκολογεί η τουρκική φρουρά της Ρεντίνας μετά από τρεις ημέρες πολιορκίας και παραδίνεται.

Στο Τσαμάσι – Ανάβρα το σώμα του Ν. Κοντογιάννη έχει έρθει σε συμπλοκή με Τούρκους και Αλβανούς κατοίκους του χωριού, και τραυματίστηκε ο Δ. Γ. Δεδούσης.

Στο Ασλανάρ – Λεοντάρι, και στο Καρά-Χαλήλ, τραυματίσθηκαν δυο επαναστάτες, ο Β. Λεύτου και ο Δ. Αργυρίου και ένας νεκρός, ο Γεωργούσης από τη Σπερχιάδα. Νομίζω πως το δεύτερο χωριό είναι το Χάι-Χαλ, ένας διαλυμένος οικισμός.

Στις 25 Ιανουαρίου στο Μπαταλάρ (Κυψέλη) συνεπλάκησαν με κιρκάσιους Τούρκους κατοίκους του χωριού που συνέλαβαν και αιχμαλώτους. Έχουν κάνει επιδρομές και σε άλλα χωριά του κάμπου Καραλάρ (Γραμματικό), Κοπρεντζί (Γεφύρια), Φίλια, Κουβανάδες (Μελισσοχώρι) και Ζαρχανάδες (Δασοχώρι).

Επίσης τα ορεινά και ημιορεινά χωριά της περιοχής από Ασλανάρ μέχρι το Ζογλόπι (Ραχούλα), τα έχουν ελευθερώσει από τους Τούρκους. Ο Κων/νος Ισχόμαχος είναι στο Σμόκοβο, όπου οι επαναστάτες και πρόκριτοι της περιοχής, Μ. Αναγνωστόπουλος, Χασαπίδης, Τσιλιρίδης και άλλοι, έκαναν την επαναστατική επιτροπή και όρισαν γενικό αρχηγό της επαρχίας Αγράφων τον Κων/νο Ισχόμαχο με προσωρινή έδρα το Σμόκοβο. Μετά τις 26 με 27 Ιανουαρίου, όλες οι πολεμικές εχθροπραξίες είναι με ευθύνη των επαναστατών, διότι ο Ελληνικός Στρατός αποχώρησε. Μόνον με πυρομαχικά προμήθευε η Κυβέρνηση τους επαναστάτες που τα μετέφεραν μόνοι τους από τις αποθήκες της Λαμίας.

Ιδού πώς περιγράφει τη μάχη Χαλαμπρεζίου ο Σεϊζάνης:
Στις 31 Ιανουαρίου στο Χαλαμπρέζι βρίσκονταν 300 άνδρες από τα σώματα των επαναστατών με επικεφαλής τους Δημήτριο Ζουλούμη, Ι. Ζισμάνη και Γ. Γαλή. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, στις 4 μ.μ. στο νερόμυλο Χαλαμπρεζίου που είναι βορειοανατολικά του χωριού και σε απόσταση ενός χιλιομέτρου περίπου, που τον χωρίζει ο Ονόχωνος ή Σοφαδίτης ποταμός, στρατοπεδεύουν 400 πεζοί και 200 ιππείς Τούρκοι στρατιώτες, ερχόμενοι από το χωριό Φίλια.

Μαθαίνοντας τον ερχομό των Τούρκων, οι επαναστάτες στέλνουν 25 άνδρες με επικεφαλής το Δ. Ζουλούμη και Βελούλα που πέρασαν το πλημμυρισμένο με νερό ποτάμι και κατέλαβαν την οχυρά θέση «σκάλα», που το όνομα σώζεται μέχρι σήμερα. Το υπόλοιπο σώμα έχω τη γνώμη πως άφησε το χωριό και ακροβολίσθηκε στη θέση που είναι σήμερα το υδραγωγείο του χωριού και στο ύψωμα «ταμπούρια», για να παρακολουθούν τις κινήσεις των Τούρκων που είναι στο νερόμυλο. Από την τοποθεσία «σκάλα», που έχουν πάει οι 25 άνδρες, ο νερόμυλος είναι πολύ κοντά, στα 200 μέτρα περίπου, που είναι στο βεληνεκές των όπλων τους. Από τη θέση αυτή άρχισαν να πυροβολούν τους Τούρκους.

Οι Τούρκοι έχουν αιφνιδιαστεί, τρέχουν για να σωθούν και  παίρνουν διαταγή να κινηθούν δυτικά του νερόμυλου όπου υπάρχει το ύψωμα «Μαγούλα» στα 400 μέτρα περίπου. Όμως αυτό το χωρίζει το ποτάμι που είναι πλημμυρισμένο, όπως προανέφερα και θα δυσκολευτούν να το περάσουν. Στην πρώτη φάση της μάχης έχουν εμπλακεί 25 άνδρες των επαναστατών, το υπόλοιπο σώμα που είναι στη θέση «Ταμπούρια» παρακολουθεί την εξέλιξη της μάχης που είναι 1000 μέτρα περίπου από το ύψωμα που θέλουν να καταλάβουν οι Τούρκοι.

Βλέποντας την πρόθεση των Τούρκων γίνεται ένας αγώνας δρόμου το ποιος θα φθάσει πρώτος για να καταλάβει το ύψωμα για να κερδίσει την μάχη. Πρώτος στο ύψωμα ανεβαίνει ο Τούρκος σημαιοφόρος με την συνοδεία του, αλλά δεν προλαβαίνει να υψώσει την οθωμανική σημαία, διότι την ίδια στιγμή ανέβηκαν και οι επαναστάτες στο ύψωμα, ο Ηρακλής Ι. Γιαταγάνας, ο Ανδρέας Σπανός και ο Ιωάννης Καρπενησιώτης. Ο Γιατανάνας σκοτώνει τον Τούρκο σημαιοφόρο και του παίρνει την οθωμανική σημαία, καθώς και αργυρά σκεύη που είχε πάνω του. Ακολούθησε τρίωρη μάχη με τους Τούρκους, αλλά οι επαναστάτες έχουν εδραιωθεί πάνω στο ύψωμα. Οι Τούρκοι αποσύρθηκαν από το πεδίο της μάχης με απώλειες 26 τραυματίες, νεκρούς και πνιγμένους στο ποτάμι στρατιώτες. Οι επαναστάτες ένα νεκρό και δύο τραυματίες.

Οι Τούρκοι έχασαν τη μάχη και υποχρεώθηκαν να οπισθοχωρήσουν και να επιστρέψουν προς τον Θεσσαλικό κάμπο, στο χωριό Φίλια, από εκεί που ήρθαν. Μετά τη μάχη οι επαναστάτες για λόγους ασφαλείας το ίδιο βράδυ άφησαν το Χαλαμπρέζι και έχουν πάει στο χωριό Θραψίμι για να διανυκτερεύσουν. Αυτή ήταν η μάχη, όπως μας την περιγράφει ο Σεϊζάνης. & η εφημερίδα «ΕΥΒΟΙΑ» της Χαλκίδας στις 11 Φεβρουαρίου 1878 με συντάκτη τον Γεώργιο Ν. Φιλάρετο, ο οποίος ήταν και ανταποκριτής των επαναστατών σε όλη τη διάρκεια των συγκρούσεων, γράφει τον τόπο καταγωγής αυτών που πήραν την οθωμανική σημαία και τα ονοματεπώνυμα των τραυματιών, εκτός του νεκρού επαναστάτη. Σωματάρχες στη δύναμη των επαναστατών στη μάχη Χαλαμπρεζίου ήταν ο Κώστας και Δημήτριος Ζουλούμης, Ι. Ζισμάνης, Γ. Γαλής και Ελευθ. Δασκαλάκης. Η μάχη διήρκησε 4 ώρες. Στη μάχη Καλαβρέζι την σημαία από τον Τούρκο σημαιοφόρο σκοτώνοντας αυτόν και άλλους πέντε που ήταν μαζί του, την πήραν ο Ηρακλής Ι. Γιαταγάνας από το χωριό Αρτοτίνα, ο Ιωάννης Καρπενησιώτης από το χωριό Σμόκοβο και ο Ανδρέας Γ. Σπανός από το χωριό Σέλιανη. Στη μάχη τραυματίστηκαν από το σώμα Ζουλούμη, ο Γεώργιος Καρπούζης από το χωριό Μπρούφλιανη και από το σώμα Γαλή ο Ανδρέας Νέλας από το χωριό Ροβολιάρι και εφονεύθη ένας.

Την επόμενη ημέρα, 1 Φεβρουαρίου, παρέδωσαν στο αρχηγείο των επαναστατών στο Σμόκοβο την οθωμανική σημαία και τα αργυρά σκεύη που βρέθηκαν επάνω στον Τούρκο σημαιοφόρο, καθώς και πέντε ίππους.

Στο ίδιο φύλλο της εφημερίδας γράφει: «Δια του ατμοπλοίου της εταιρίας απεστάλη εις Αθήνας, εντεύθεν διελθούσα η οθωμανική σημαία εν ή επαναστάται εκυρίευσαν εις την μάχη Καλαβρέζι, επίσης αργυρά σκεύη εκ της Μονής Βεσαρίωνας ευρεθέντα επί του σημαιοφόρου, ελπίζομεν ότι οι αρμόδιοι θέλουσι τα παρουσιάσει ως πειστήρια των ιεροσυλιών των Οθωμανών εις τους δυσπίστους πρέσβεις.»

Το επώνυμο του νεκρού επαναστάτη δεν το γράφει ο Φιλάρετος, αλλά ούτε και ο Σεϊζάνης. Ήταν ένας επαναστάτης από τα πολλά σώματα που έλαβαν μέρος στη μάχη. Φαίνεται ότι ήταν άγνωστος στους συμπολεμιστές του, διότι η συνάντησή τους στο Σμόκοβο  διήρκησε λίγες μόνο ημέρες. Στο σώμα το οποίο ήταν, εάν δεν πήρε αναφορά μετά τη μάχη, χάθηκαν τα ίχνη του και έμεινε άγνωστο το επώνυμό του. Όπως και να έχουν τα πράγματα, εμείς οφείλουμε να τιμήσουμε τον άγνωστο νεκρό επαναστάτη που σκοτώθηκε στη μάχη Χαλαμπρεζίου, που έδωσε την ζωή του για την ελευθερία της πατρίδας μας, καθώς τους τραυματίες, τους διακριθέντες και όλους όσους έλαβαν μέρος στην μάχη. Με τα στοιχεία τα οποία σας έχω παρουσιάσει, η μάχη Χαλαμπρεζίου είναι η πρώτη νίκη των επαναστατών εναντίον των Τούρκων και έγινε πέντε ήμερες μετά την αποχώρηση του Ελληνικού Στρατού. Η επιτυχία της μάχης Κ-Χαλαμπρεζίου οφείλεται:

Πρώτον, το ποτάμι που ήταν πλημμυρισμένο, τους καθυστέρησε να βρούνε κάποιο βατό πέρασμα, το πόρο που λέμε στον τόπο μας,  και αν και ήταν πιο κοντά, δεν μπόρεσαν να καταλάβουν το ύψωμα.

Δεύτερον, από την ανατολική πλευρά που ήρθαν οι Τούρκοι, το ύψωμα είναι βραχώδες και απότομο και τους καθυστέρησε, εκτός από τον Τούρκο σημαιοφόρο με τη συνοδεία του.

Τρίτον, τους πήρε η νύκτα και δεν μπόρεσαν να ανασυνταχθούν.

Τέταρτον, δεν γνώριζαν την δύναμη των επαναστατών, αν και είχαν διπλάσια δύναμη και με ένα επιπλέον όπλο, το ΙΠΠΙΚΟ.

Με λόγια δεν περιγράφεται η μάχη Χαλαμπρεζίου, όπως είχε εξελιχθεί με βάση την μορφολογία της περιοχής. Φανταστείτε 300 επαναστάτες να κατηφορίζουν από τα υψώματα «ταμπούρια» σε ένα ανοικτό και ξέφωτο χώρο για να καλύψουν την απόσταση των χιλίων μέτρων περίπου σε ελάχιστο χρόνο, για να καταλάβουν το ύψωμα «Μαγούλα» και να φωνάξουν «Γιούργια, Απάνω τους παιδιά». Και από την άλλη πλευρά οι 600 Τούρκοι στρατιώτες, πεζοί και ιππείς, να προσπαθούν να περάσουν το πλημμυρισμένο ποτάμι για τον ίδιο αντικειμενικό σκοπό. Μόνον οι 25 άνδρες που ήταν απέναντι στην οχυρά θέση «σκάλα» και παρακολουθούν με κομμένη την ανάσα την εξέλιξη της μάχης, αυτοί είχαν απολαύσει το θέαμα της μάχης Χαλαμπρεζίου».

Πηγή: https://www.karditsalive.net/